Een normale slaapcyclus
Slaap wordt onderverdeeld in 5 fases. Ontwaakt, N1, N2, N3 en R. Ontwaakt is precies zoals het woord zegt en hier ben je wakker. De fases N1 tot N3 worden gezien als slaap zonder Rapid Eye Movement (REM) oftewel NREM– vandaar de N. Fase R is de fase mét Rapid Eye Movement.
Elke fase wordt gezien als een diepere slaap dan de vorige fase. De meeste tijd breng je door in fase N2. Over het algemeen duren deze cyclussen zo’n 90 minuten en die doorloop je dus meerdere keren door de nacht heen.
Fase N1 is een lichte slaap. Het duurt zo’n 1 tot 5 minuten per keer en omvat 5% van de totale slaapcyclus. Je spieren zijn nog steeds aangespannen en je ademt regelmatig.
In fase N2 slaap je al wat dieper. Je lichaamstemperatuur en hartslag zakken. Het duurt in de eerste cyclus zo’n 25 minuten, maar wordt per cyclus langer tot het ongeveer 50% van de totale slaap omvat.
N3 is de diepste fase van slaap. Je wordt moeilijk wakker vanuit deze fase en dit is dan ook de fase waarin je bij sommige mensen een kanon af kan steken naast hun bed terwijl zij heerlijk verder blijven tukken. Als je dan toch iemand wakker maakt vanuit deze fase is de kans groot dat ze mentaal er helemaal niet bij zijn. Deze mentale ‘mist’ kan van 30 minuten tot een uur duren. Misschien is dat dus wel de fase waar je in zit als je wekker gaat in de ochtend.
Fase R is de REM-slaap. Deze fase wordt vaak geassocieerd met dromen. Je ademhaling is meer onregelmatig dan in andere fases en als je de activiteit van het lichaam gaat meten, is dit hetzelfde als wanneer je wakker bent. Het verschil is dat er geen enkele spanning zit in de spieren in deze fase. Ook hier geldt dat het in de eerste cyclus korter duurt en langer wordt naarmate er meer cyclussen voorbij gaan.
Zo'n 50 tot 83 procent van de mensen met autisme hebben problemen met slaap of zelfs slaapstoornissen
Een slaapcyclus bij autisme
Zo’n 50 tot 83 procent van de mensen met autisme hebben problemen met slaap of zelfs slaapstoornissen. Er zijn twee veelvoorkomende problemen als het gaat om slaap bij mensen met autisme.
De eerste is insomnie. Dit betekent dat iemand niet kan slapen. Bij autisme houdt dit vaak in dat het niet lukt om in slaap te komen of in slaap te blijven.
De tweede zijn problemen met het natuurlijk slaapritme. Er lijkt een soort disbalans te zijn tussen het natuurlijke ritme en de buitenwereld.
In de slaapcyclus van mensen met autisme zijn niet veel verschillen gevonden in vergelijking met slaapcyclussen van mensen zonder autisme. De totale slaaptijd is bij mensen met autisme vaak wel korter. Ook de slaap efficiëntie is minder bij mensen met autisme. De lichte slaap fase, N1, is bij ons juist meer aanwezig dan bij anderen.
Mijn eigen ervaring
Slapen deed ik het liefst de hele dag (en nu nog steeds wel een beetje). Ik sliep al gauw 14 tot 16 uur per dag en nog steeds werd ik niet uitgerust wakker. Ik bleef hele dagen in bed met mijn laptop en mobiel. Andere keren lag ik urenlang wakker en lukte het niet om slaap te vatten: zelfs als ik dood en dood moe was.
Het is heel raar. Vaak kon ik niet slapen, omdat mijn hoofd te vol zat van alle prikkels van die dag. Slaap heb je nodig om die prikkels te verwerken, maar vanwege de overprikkeling kon ik niet slapen. Resultaat: prikkels die niet verwerkt werden, en mee werden genomen naar de volgende dag, waardoor ik die dag nog minder kon hebben.
Als het me dan wel lukte om te slapen, ging dit alsnog niet makkelijk. Ik werd dan verschrikkelijk moe wakker en ik denk wel te weten waarom. Door de overloop aan prikkels van die dag ervoor die nog niet verwerkt waren, moest mijn brein in mijn slaap die achterstand inhalen. Zo ga je natuurlijk niet uitgerust wakker worden.
Het is moeilijk, omdat geen enkele hoeveelheid slaap hielp. Ik kwam niet tot rust, en af en toe dacht ik wel eens ‘als slapen niet helpt, kan ik net zo goed wakker blijven en mezelf nuttig maken.’ Op die dagen bleef ik nog heel lang wakker om te werken aan welke hyperfixatie die ik op dat moment had.
Kortom, ik en slaap gingen niet goed samen.
Bronnen
Patel AK, Reddy V, Araujo JF. Physiology, Sleep Stages. [Updated 2021 Apr 22]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK526132/
Ballester, P., Richdale, A. L., Baker, E. K., & Peiro, A. M. (2020). Sleep in autism: a biomolecular approach to aetiology and treatment. Sleep Medicine Reviews, 54, 101357.
Blogs door Zoë
Deze blog is geschreven door Zoë.
Je kunt Zoë volgen op Instagram @insandauts of neem een kijkje op haar website www.insandauts.nl.